Trong những năm gần đây, vấn đề môi trường và phát triển bền vững đã trở thành mối quan tâm lớn không chỉ tại Việt Nam mà trên toàn cầu. Ngành xây dựng , vốn chiếm tỷ lệ lớn trong lượng phát thải CO₂ và tiêu thụ năng lượng – đang phải chuyển mình mạnh mẽ. Một trong những giải pháp quan trọng, mang tính đột phá, chính là ứng dụng vật liệu xây dựng xanh.
Vật liệu xanh là gì?
Vật liệu xanh (green building materials) được hiểu là những vật liệu được sản xuất, sử dụng và tái chế theo cách giảm thiểu tối đa tác động tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người. Không chỉ dừng lại ở khía cạnh thân thiện với môi trường, vật liệu xanh còn góp phần nâng cao chất lượng công trình và tối ưu chi phí vận hành.
Các tiêu chí quan trọng của vật liệu xanh bao gồm:
- Nguồn gốc bền vững: sử dụng nguyên liệu tái tạo, tái chế hoặc khai thác có kiểm soát.
- Tiết kiệm năng lượng: hỗ trợ cách nhiệt, cách âm, giảm chi phí điện năng.
- Độ bền cao: kéo dài tuổi thọ công trình, giảm chi phí bảo trì, thay thế.
- Khả năng tái sử dụng hoặc phân hủy sinh học sau khi công trình hết vòng đời.
- An toàn cho sức khỏe: không phát thải hóa chất độc hại trong quá trình sử dụng.
Các loại vật liệu xanh phổ biến tại Việt Nam
- Gạch không nung
Được sản xuất từ xi măng, cát, đá mạt, tro bay… gạch không nung thay thế cho gạch đất sét nung truyền thống. Ưu điểm là không tiêu tốn nhiên liệu đốt, giảm khai thác đất nông nghiệp, đồng thời có độ bền cao và thi công nhanh. - Bê tông nhẹ (AAC, bê tông khí chưng áp)
Loại vật liệu này có khả năng cách âm, cách nhiệt tốt, giảm tải trọng công trình, từ đó giúp tiết kiệm kết cấu thép và chi phí xây dựng. Đây là lựa chọn phù hợp cho các công trình cao tầng hoặc công trình cần khả năng cách nhiệt cao. - Kính tiết kiệm năng lượng (Low-E Glass)
Kính Low-E có khả năng giữ nhiệt vào mùa đông và hạn chế thất thoát lạnh vào mùa hè, giúp giảm đáng kể chi phí điều hòa không khí. Ngoài ra, loại kính này còn đảm bảo khả năng lấy sáng tự nhiên, tạo không gian thoáng đãng. - Sơn sinh thái, sơn không chứa VOC
VOC (hợp chất hữu cơ dễ bay hơi) là tác nhân gây ô nhiễm không khí trong nhà. Các dòng sơn sinh thái, ít hoặc không chứa VOC giúp cải thiện chất lượng không khí, an toàn cho sức khỏe người sử dụng. - Vật liệu từ tre, gỗ tái chế và mây tre đan
Tre và gỗ tái chế ngày càng được sử dụng trong thiết kế nội thất và kiến trúc. Đây là nguồn nguyên liệu tái tạo nhanh, bền vững và mang lại vẻ đẹp gần gũi tự nhiên cho công trình.
Xu hướng vật liệu xanh tại Việt Nam
Tại Việt Nam, xu hướng phát triển công trình xanh đang ngày càng rõ rệt. Nhiều dự án lớn đã áp dụng vật liệu xanh nhằm đạt các chứng chỉ uy tín như LEED, LOTUS, EDGE. Việc sử dụng vật liệu xanh không chỉ góp phần bảo vệ môi trường, mà còn mang lại nhiều lợi ích cụ thể:
- Tiết kiệm chi phí vận hành: nhờ khả năng giảm năng lượng tiêu thụ.
- Gia tăng giá trị bất động sản: công trình xanh thường được đánh giá cao hơn về chất lượng và tính bền vững.
- Nâng cao chất lượng sống: môi trường sống trong lành, an toàn hơn cho cư dân.
- Khẳng định thương hiệu và trách nhiệm xã hội của chủ đầu tư, doanh nghiệp xây dựng.
Kết luận
Việc ứng dụng vật liệu xanh không còn là xu hướng “xa xỉ” mà đang trở thành yêu cầu tất yếu trong ngành xây dựng hiện đại. Ở Việt Nam, cùng với sự quan tâm của Chính phủ và ý thức ngày càng cao của xã hội, việc sử dụng vật liệu xanh sẽ ngày càng phổ biến, góp phần định hình nên những đô thị bền vững và thân thiện với môi trường.
Doanh nghiệp xây dựng tiên phong trong việc ứng dụng vật liệu xanh không chỉ tạo ra công trình chất lượng, mà còn góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững chung của quốc gia.
